Câu lạc bộ Sấng cọ xóm Khuân U xã Na Mao là một câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ đặc trưng của người đồng bào dân tộc Sán Chay, các thành viên trong Câu lạc bộ là người dân tộc, con dâu, con rể của  người Sán Chay. Tổng số thành viên hiện nay( tháng 06/2021) là 66, trong đó có 22 cháu nhỏ từ 5 tuổi đến 15 tuổi với một số hạt nhân tiêu biểu.

Hoạt động của Câu lạc bộ dựa trên quy chế đã được Ủy ban nhân dân xã Na Mao phê duyệt. Kể từ năm 2015 và đặc biệt là kể từ sau khi có quyết định thành lập, Câu lạc bộ đã có nhiều hoạt động tích cực với nhiều thành tích được cấc cấp các ngành ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao.

Câu lạc bộ biểu diễn tại Lễ khai mạc Đại hội Thể dục - Thể thao xã Na Mao lần thứ V, năm 2021:

 Thực hiện Nghị Quyết TW5 ( khoá VIII) và kết luận Hội Nghị lần thứ 10 Ban chấp hành TW Đảng ( khoá IX) về xây dựng và phát triển nền văn hoá  Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Những năm qua cùng với phong trào" Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" diễn ra sâu rộng trên địa bàn xã, công tác xây dựng làng văn hoá.

Ngoài ra để giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc của người Sán Chay năm 2015 Các thành viên trong CLB đã sưu tầm các điệu múa , các bài thơ của Lưu Tam dịch ra  để tập hát, tập múa, sau hai năm luyện tập, tuyên truyền vận động, các thành viên đã tự nguyện tham gia vào hội nhóm

Khi đã tập hợp được hơn 20 người tham gia để có người đứng ra tổ chức các hoạt động.  Chi bộ xóm đã chỉ đạo thành lập Câu Lạc bộ  và ngày 19  tháng 8 năm 2017 đã ra mắt  Câu lạc bộ Sấng cọ gồm có 26 thành viên và một đội múa tắc xình có 10 thành viên. Sau khi Câu lạc bộ hoạt động và tổ chức các cuộc giao lưu thì phong trào đã có sức lan tỏa mạnh một số thành viên tự nguyện xin tham gia sinh hoạt. Câu lạc bộ đã xét kết nạp thêm hiện nay Câu lạc bộ đã có 68 thành viên trong đó có 22 thành viên là các cháu nhỏ. Câu lạc bộ sinh hoạt theo quy chế đề ra vào ngày 20 hàng tháng.

Việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và cộng đồng người sán chay vì múa tắc xình đã được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia theo Quyết định số 2684 ngày 25/8/2014 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch./.

Múa Tắc Xình là điệu múa nghi lễ, vừa tái hiện các hoạt động lao động sản xuất của người Sán Chay vừa thể hiện đời sống tâm linh của người dân làm nông nghiệp, phụ thuộc hoàn toàn vào các yếu tố tự nhiên. Múa Tắc Xình không chỉ có ý nghĩa giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau, khơi dậy lòng tự hào về bản sắc riêng của cộng đồng Sán Chay, mà còn khích lệ tinh thần đoàn kết cộng đồng và góp phần vào công tác xây dựng đời sống văn hóa.

Múa Tắc Xình là hình thức sinh hoạt văn nghệ phong phú hấp dẫn nhất của người Sán Chay. Các điệu múa gồm có: múa trống, múa xúc tép, múa chim gâu, múa đâm cá, múa thắp đèn

Nhận thức rõ về ý nghĩa và tầm quan trọng về việc giữ gìn bản sắc văn hóa của cộng đồng sán chay và chào mừng ngày văn hóa Việt Nam 19 tháng 4 và các ngày lễ lớn của cả nước. Ngày 04 tháng 4 năm 2018 Câu lạc bộ đã tổ chức Chương trình giao lưu tìm lại cội nguồn và mời các Câu lạc bộ của ba đơn vị là: xã Phú Thịnh – huyện Đại Từ, huyện Phú Lương và huyện Định Hóa.

  Trong  buổi giao lưu Câu lạc bộ đã biểu diễn điệu múa tắc xình vui lên nương mô phỏng lại một vụ lúa nương của đồng bào san chay từ khi lập làng, bắt quyết, mài dao, thăm đường, phát nương, dọn rẫy, chọc lỗ, tra hạt, làm cỏ, thu hoạch, xay giã, giần sàng, , ăn mừng cơm mới và múa chim gâu và điệu múa xúc tép do các cháu trong câu lạc bộ biểu diễn

Biểu diễn trang phục của người sán chay từ 02 tuổi – 8 tuổi và từ 8 tuổi đến 15 tuổi , các loại trang phục của người lớn mặc trong lao động, sản xuất và đám cưới, lễ hội

          Giới thiệu về các vật dụng của người sán chay

          Áo cà xa dùng trong việc cúng thần linh và lễ hội, đám tang

          Các câu lạc bộ bạn giao lưu hát đối giao duyên và nhảy tắc xình

          Múa tắc xình xúc tép mô phỏng đời sống của người Sán Chay.

Nhân dịp kỷ niệm 88 năm ngày truyền thống của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam  và  ngày hội Đại đoàn kết các dân tộc .  Để giới thiệu về ý nghĩa lịch sử của các ngày lễ tết và giới thiệu lại các hoạt động trong đời sống, lao động, sản xuất của cộng đồng người sán chay, Câu Lạc bộ đã tổ chức chương trình giao lưu ẩm thực và văn hóa giữa các vùng miền với các Câu lạc bộ xã Phú Thịnh, huyện Định Hóa , huyện Phú Lương, tỉnh Yên Bái, trong buổi giao lưu Câu Lạc bộ đã vinh dự đã được đón các Đồng chí Lãnh đạo địa phương và bảo tàng văn hóa các dân tộc Việt Nam, đài phát thanh truyền hình Đại Từ đến dự và đưa tin, các con em của đồng bào đi công tác xa về dự tặng hoa và ủng hộ tiền Trong buổi giao lưu Câu lạc bộ đã làm các loại bánh của người sán chay dâng lên tổ tiên trong những ngày lễ, tết để giới thiệu cho mọi người biết về phong tục tập quán của  người Sán chay:

          Nhảy tắc xình với điệu  ( Múa xúc tép) 

          Chương trình giao lưu giữa các câu lạc bộ

         Nhảy tắc xình với điệu  ( Múa xạp)          

           Hát Sấng cọ với làn điệu hát du con

Múa tắc xình mô phỏng toàn cảnh lao động đời sống của người Sán chay.

Chương trình giao lưu đã thành công tốt đẹp được đông đảo bà con nhân dân trong xã và ngoài xã đến cổ vũ động viên

Nhân dịp kỷ niệm hai năm ngày thành lập Câu lạc bộ ngày 19 / 8 / 2017- 19/8/2019, Câu lạc bộ đã tổ chức giao lưu Giao lưu văn hóa văn nghệ giữa các vùng miền tại sân trường Tiểu học Việt Ấn mời các Câu lạc bộ tỉnh Yên Bái, Sông Lô Vĩnh Phúc, Sơn Phú Định Hóa, huyện Phú Lương, xã Phú Thịnh đến giao lưu, Mời lãnh đạo địa phương và các con em là người dân tộc đi công tác xa về dự. Tất cả các chương trình giao lưu đã thành công tốt đẹp được đông đảo bà con nhân dân trong xã và ngoài xã đến cổ vũ động viên

Năm 2019 xóm Khuân U được Huyện chọn làm mô hình điểm ngày hội toàn dân đoàn kết  xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, Câu lạc bộ đã dàn dựng các tiết mục văn nghệ để chào mừng

Năm 2020 Câu lạc bộ đã vinh dự được Sở Văn hóa thể thao và du lịch tỉnh Thái Nguyên lựa chọn làm mô hình điểm về xây dựng mô hình, mẫu hình Câu lạc bộ đã phối hợp với Sở văn hóa tỉnh Thái Nguyên tổ chức đêm giao lưu tổng kết

Hoạt động giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc luôn được chi bộ quan tâm và tạo điều kiện. Tháng 8 năm 2017 CLB Sấng cọ được thành lập.   Tuy là câu lạc bộ mới thành lập nhưng Ban chủ nhiệm đã rất tích cực đồng thời sự nhiệt tình của các thành viên nên phong trào của Câu lạc bộ đã hoạt động có hiệu quả, từ khi thành lập đến nay mới được hơn ba năm nhưng đã các cấp lãnh đạo ghi nhận được đông đảo nhân dân đồng tình ủng hộ, Ban chủ nhiệm đã biết tranh thủ sự quan tâm của lãnh đạo địa phương và đặc biệt là của những người con của đồng bào đi công tác có tâm huyết với việc gìn giữ bản sắc văn hóa đã ủng hộ cả về tinh thần và vật chất cho Câu lạc bộ hoạt động. Tổng số tiền ủng hộ và xã hội hóa  là 58. 150.000, đ ( Năm  mươi tám triệu một trăm năm mươi nghìn đồng ) và  32 bộ trang phục của các cháu nhỏ.

Ngoài ra Câu lạc bộ còn đi giao lưu với đơn vị bạn như câu lạc bộ Đình làng giếng tanh huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang, Câu lạc bộ xã Phú Thịnh, CLB sấng cọ xã Sơn Phú huyện Định Hóa, CLB xã Quang Yên, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh phúc, giao lưu trong xã với trường tiểu học Việt Ấn, Câu lạc bộ văn nghệ Hương Trà - xóm Trung Tâm xã Na Mao

Câu lạc bộ đã được Sở văn hóa tỉnh thái nguyên khen thưởng phong trào phát huy và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và Ban dân vận tỉnh ủy tặng thưởng mô hình dân vận khéo. Tại đại hội Đại biểu các dân tộc thiểu số huyện Đại Từ Câu lạc bộ đã vinh dự được Chủ tịch Ủy Ban nhân dân Tỉnh tặng bằng khen đã có thành tích xuất sắc trong xây dựng và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số Tỉnh Thái Nguyên, Ban thường vụ Huyện ủy khen thưởng Ban dân Vận huyện ủy khen thưởng, Ủy ban nhân dân xã Khen thưởng, Đây chính là niềm vinh dự tự hào của Câu Lạc bộ

Câu lạc bộ biểu diễn tại Đại hội lần thứ III các dân tộc thiểu số huyện Đại Từ:

Để giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc đồng bào Cao lan, Sán chí và duy trì hoạt động của Câu lạc bộ tích cực trong sinh hoạt theo quy chế đề ra ( Sinh hoạt vào ngày 20 hàng tháng ) ngoài ra Ban chủ nhiệm còn tổ chức cho các thành viên  giao lưu học hỏi từ các câu lạc bộ bạn, tổ chức các hoạt động như Thăm Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, thăm làng văn hóa các dân tộc Việt Nam ở Đồng Mô, Thăm quan triển lãm giới thiệu văn hóa phi vật thể  tại Tân Cương Thái Nguyên. Bảo tàng văn hóa Thái Nguyên. khu du lịch Dũng Tân

Ban chủ nhiệm đã sưu tầm lại các làn điệu nhảy tắc xình để các thành viên trong câu lạc bộ múa vào những dịp như tổng kết khu dân cư, những buổi sinh hoạt của câu lạc bộ và các buổi giao lưu, đồng thời sưu tầm các trang phục, các vật dụng của đồng bào sán chay cổ xưa. Các thành viên đã may các trang phục truyền thống để mặc vào các buổi giao lưu các buổi sinh hoạt của CLB và đám cưới của người Sán chay

Để có trang phục cho các cháu trong câu lạc bộ và cũng là những trang phục lưu truyền lại cho thế hệ sau này, Ban chủ nhiệm Câu Lạc bộ đã tích cực vận động các nhà hảo tâm và các tổ chức đoàn thể ủng hộ tài chính để mua vải, các thành viên trong câu lạc bộ lên rừng tìm kiếm củ nâu và lá chàm để nhuộm vải may trang phục cho các cháu hiện nay đã may được 32 bộ trang phục cho các cháu nhỏ trong câu lạc bộ

Các chương trình giao lưu đã thành công tốt đẹp được đông đảo bà con nhân dân trong xã và ngoài xã đến cổ vũ động viên, đặc biệt được những người con của đồng bào đi công tác xã đã về dự và hỗ trợ kinh phí cho Câu lạc bộ. Trong buổi giao lưu các tổ chức cá nhân, cán bộ công chức viên chức, Bảo tàng văn hóa các dân tộc Việt Nam đến dự tặng hoa và qùa cho câu lạc bộ. Tại buổi giao lưu Câu lạc bộ đã được đón tiếp Đài truyền hình tỉnh Thái nguyên, Đài truyền hình huyện Đại Từ đến dự và đưa tin, Đài truyền hình tỉnh phát sóng trên chương trình cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Kết quả trong gần 5 năm hoạt động  Câu lạc bộ đã tổ chức được 45 buổi sinh hoạt theo quy chế và 4 buổi họp chuẩn bị cho các chương trình giao lưu, tổ chức được 04 buổi giao lưu với đơn vị bạn , 03 chuyến thăm quan, 03 buổi tổng kết hoạt động của Câu lạc bộ

Có thể khẳng định, câu lạc bộ đã tổ chức được rất nhiều các hoạt động giao lưu học hỏi và tuyên truyện vận động đồng bào dân tộc luôn chấp hành tốt mọi chủ chương đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà Nước. Trong đó đặc biệt là tổ chức được các chương trình giao lưu như: Giao lưu tìm lại cội nguồn, giao lưu ẩm thực và văn hóa các vùng miền. Giao lưu văn hóa văn nghệ giữa các vùng miền , giao lưu tổng kết mô hình điểm làng văn hóa cơ sở

Để giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc đồng bào, đồng thời giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau, khơi dậy lòng tự hào về bản sắc riêng của cộng đồng Sán Chay, khích lệ tinh thần đoàn kết cộng đồng và góp phần vào công tác xây dựng đời sống văn hóa và lưu truyền lại cho con cháu. Câu lạc bộ sẽ tiếp tục sưu tầm các làn điệu múa tắc xình và Điệu hát đối (sình ca/ soóng cọ, dịch thơ của Lưu Tam vì đây là hình thức sinh hoạt văn nghệ phong phú hấp dẫn nhất của người Sán Chay để truyền dạy cho các thế hệ trẻ. Tổ chức tung còn, tổ chức các trò chơi dân gian của người Sán chay

Tổ chức giao lưu với các Câu lạc bộ xã bạn, huyện bạn, tỉnh bạn

Tiếp tục tuyên truyền đến các xóm và kết nạp thành viên mới.

Duy trì tốt chế độ sinh hoạt theo quy chế đề ra  ngày 20 hàng tháng

Duy trì tốt các mối quan hệ với các con em của đồng bào dân tộc đi công tác, đi làm ăn xa để Câu lạc bộ hoạt động được tốt hơn

          Tất cả vì sự nghiệp góp phần giữ gìn di sản văn hóa phi vật thể của đất nước và dựng xây nông thôn mới trên quê hương Na Mao./.